BÀI BÌNH CỦA NHÀ THƠ VÂN ANH

---------- Thư đã chuyển tiếp ----------
Từ: "Van Anh Nguyen Thi" <nhathovananh@gmail.com>
Ngày: 19-08-2018 12:26
Chủ đề: BÀI CỦA NHÀ THƠ VÂN ANH - TAO ĐÀN MÙA XUÂN NGHỆ AN
Tới: <langhongquang@gmail.com>
Cc:

    

Đoạn thơ :

" Non xanh nước biếc trùng trùng 

Giữ gìn Tổ quốc ta không ngại ngùng guan lao

Núi cao sự nghiệp càng cao

Biển sâu chí khí ta so vào càng sâu "

( Trích BÀI NÓI CHUYỆN CỦA BÁC HỒ tại Đại Hội Chiến Sĩ Thi Đua Công An Nhân Dân Vũ Trang lần thứ 1 ngày 2/3/1962 ở Thủ đô Hà Nội ).

   

 BÀI BÌNH CỦA NHÀ THƠ VÂN ANH 

         

Bác Hồ không chỉ là nhà chính trị , nhà quân sự lỗi lạc mà còn là một nhà thơ có nhiều thi phẩm có giá trị  để lại cho đời ! Người biết sức mạnh của Văn học Nghệ thuật  nên  từng khẳng định. : 

" Nay ở trong thơ nên có thép 

Nhà thơ cũng phải biết xung phong " .

Người  còn biết dân ta  có truyền thống yêu và sáng tạo Văn Chương .Bởi vậy , trong  cuộc đời hoạt động cách mạng,  Người luôn vận dụng thơ ca mọi nơi , mọi lúc để tuyên truyền vận động quân dân ta trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước . Với mạch tâm thức đó , trong bài nói chuyện ở Đại hội  chiến sĩ thi đua của lực lượng Công An Nhân Dân Vũ Trang ( tiền thân của Bộ Đội Biên Phòng ngày nay ) ngày 2/3/1962  tại Thủ đô Hà Nội - Bác Hồ đã thăng hoa cảm hứng vần thơ  :

" Non xanh nước biếc trùng trùng 

Giữ gìn Tổ quốc ta không ngại ngùng gian lao

Núi cao sự nghiệp càng cao

Biển sâu chí khí ta so vào càng sâu "

     Ta hãy trở lại nền hiện thực xã hội Việt Nam những năm đầu của thập kỷ 60 của thế kỷ trước - Đất nước còn chia cắt - Miền Bắc đang thực hiện kế hoạch năm năm lần thứ nhất - Cùng một lúc quân dân ta vừa xây dựng Miền Bắc xã hội chủ nghĩa vừa đấu tranh giải phóng Miền Nam thống nhất nước nhà . Đối tác trữ tình của bài thơ lúc đó chính là những gương mặt tiêu biểu cho những người lính biên phòng tuy sống trong hòa bình nhưng  lại thực thi nhiệm vụ người lính thời chiến - ngày đêm canh giữ biên cương , luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc .

Từ không gian vật chất cụ thể , nơi các chiến sĩ dàn hàng ngang  dựng  thành Cột Mốc quanh thân hình đất nước   : Non xanh - Núi cao - Biển sâu , Bác Hồ đã tạo thành một không gian nghệ thuật biểu trưng cho những hiểm nguy đang thách thức ý chí , nghị lực , quyết tâm của người lính biên phòng .  , Toàn bài ,Người đã sử dụng một trường dụ so sánh , đối nhau : 

Cặp đối đầu tiên là : 

Một bên là   " Non xanh nước biếc " vốn biểu trưng cho cảnh đẹp kỳ thú của thiên nhiên , nhưng không gian  đó lại được mở ra bất tận bởi từ láy " trùng trùng " nên đã  tạo ra một ý nghĩa mới : Đó là cảnh núi rừng hoang vu , hiểm trở ẩn chứa bao hiểm nguy .. mưa bão lũ quét sạt lở cản trở bước tuần tra ,....Và cũng là nơi mà kẻ xấu và bọn thù địch có thể lẩn khuất , hành sự lén lút để xâm phạm bờ cõi hoặc làm điều phi pháp...

Còn một bên là : " Giữ gìn Tổ quốc ta không ngại ngùng gian lao " . Bác Hồ đã sử dụng đại từ TA - chứ không phải CHÚNG TÔI - Dùng lối thậm xưng ấy  nói được tinh thần vượt qua gian lao của lực lượng CAVT  trong sự nghiệp " giữ gìn Tổ quốc "  .

Ở cặp đối thứ hai và thứ ba là hai cặp đối liên hoàn  :

 " Núi cao sự nghiệp càng cao

Biển sâu ý chí ta so vào càng sâu " 

Một bên là "núi cao " và " biển sâu " 

Bên kia là  " chí khí ta so vào càng sâu " nên " " sự nghiệp càng cao ".

Bác Hồ đã dùng hình ảnh đồ sộ  của vũ trụ  ví với ý chí quyết tâm để làm nên sự nghiệp cách mạng của con người  .Mọi sự so sánh đều phải tương đồng - Ở đây , khi Người sử dụng điệp từ " càng " ( càng cao , càng sâu ) thì không còn là sự  ngang hàng nữa mà hình ảnh so sánh được nâng cao : Ý.  chí , quyết tâm của quân dân ta càng  sâu hơn biển nên sự nghiệp dựng nước , giữ nước  của dân tộc ta càng cao hơn núi . Một lần nữa , tác giả lại dùng đại  từ " Ta " . Nếu đại từ " ta " dùng ở trên còn dừng lại ở những người chiến sĩ biên phòng thì lối thậm xưng lần này lại bao quát hơn : Đó là sức  mạnh ý  chí của cả dân tộc.

Với cách sử dụng hình ảnh gần gũi , thân thuộc  , với dụng ý nghệ thuật  sử dụng cặp đối  sánh cùng cách dùng từ láy , điệp từ hiệu quả biểu đạt cao , Bác Hồ  không chỉ gửi đến" Những người lính biên phòng thầm lặng / Dệt đời mình bằng những bước tuần tra " mà còn gửi đến toàn quân , toàn dân ta một thông điệp có ý nghĩa ;  Sức mạnh của tinh thần vượt gian khó , của ý chí quyết tâm của quân dân ta nhất định tạo nên  thành của sự nghiệp giữ nước và  dựng  nước  

    .

 .