ĐỜI LÁ ĐỜI NGƯỜI (đọc bài thơ "HIẾN TẾ" -Trích " MẠC KHẢI " của nhà thơ LÊ QUỐC HÁN )

Từ trải nghiệm đời thực , thơ của thi sĩ  LÊ QUỐC HÁN thường  đưa ra ý nghĩa triết luận nhưng lại tươi non sự sống của con người . Bài HIẾN TẾ khám phá mạch thi tứ  in đậm phong cách đó của tác giả. Anh viết về hành trình dâng hiến của LÁ -mà cũng là hành trình dâng hiến của NGƯỜI .
        Ta bắt đầu  từ tiêu đề .Khi con người dâng thứ  quỷ giá nhất của đời mình một cách tự nguyện để làm vật củng lễ theo một nghi thức trọng thể thì đó là sự hiến tế. Đây là thuật ngữ mà nội dung đậm màu sắc tín ngưỡng tâm linh. Bởi vậy , ngay tên bài thơ đã hàm chứa ý nghĩa luận đề của toàn thi phẩm , Nhà thơ khai triển tứ trên một cách tinh tế như một nét cọ tài hoa để hiện dần lên khung vải cuộc đời của LÁ .
         Phải  thức một đời để người thơ " chộp " được phút giây thiêng lột hình hài và sắc màu của LÁ :" Khi mới sinh ra màu nõn  trắng / Chúm chỉm búp tay hứng mưa nắng khí trời " . Anh như giao hòa với  niềm hạnh phúc của người mẹ thiên nhiên đón LÁ lọt lòng , nuôi LÁ bằng sự tảo tần ngày đêm gom góp ". Một hạt móc sa, giọt sương buổi sớm /. Đú nuôi ánh sáng nụ cười ". Nhà thơ như đồng hành với cuộc đời LÁ để quan sát , lắng nghe và suy ngẫm . :Từ phát hiện hình dáng Lá "giống mắt người ". -giống từ vẻ ngoài căng tràn sức sống "xanh biếc thể " đến nội lực muốn khám phá thế  giới:"ngơ ngác nhìn trần  thế " - giống từ bản năng sinh tồn đến nhu cầu dâng hiến :Chút diệp lục rút tim mình hiến tế/ Nửa điểm tô đời nửa để nuôi cây" . Rồi đời LÁ cũng như đời NGƯỜI bị cuốn theo sự vận hành của quy luật bất biến , nghiệt ngã "sinh, lão , bệnh , tử " . Từ chiêm nghiệm đó , nhà thơ dùng 16 câu thơ làm bản tổng kết hành trình miên viễn phải "lo toan ", phải đương đầu " gió bụi " trong cuộc mưu sinh. Khi chạm chót con đường sự sống , ngẫm lại mình chỉ  thấy " nét dáng hao gầy " và " sắc vàng tàn tạ" . Đắng sau câu thơ mang dáng một câu hỏi là cái nhíu mày đầy suy tư của tâm hồn tác giả. Rồi hiển  thị bằng câu trả lời đắng đót về thân phận LÁ -NGƯỜI :" Tuổi trẻ yêu hoa, tuổi già yêu qủa / chốn phù du ai yêu lá bao giờ ". Phải nếm đủ vị đời mặn , chát , chua , cay , nhà thơ mới có tâm và có tầm để triết lý như thế :trẻ -lãng mạn -thích hoa , già -thiết thực -thích qủa . Lá thành đứa con ghé lạc lõng "chốn phù du" . Câu thơ càng ngẫm càng xa xót. Với dụng ý sử dụng điệp khúc :" Chốn phù du ai yêu lá bao giờ" , "Chốn phù du ai yêu lá xác xơ "..., nhà thơ đã chưng cất một sự thật phũ phàng bằng ngọn lửa của trái tim yêu đồng loại và cũng đầy thương tổn về nhân tình thế thái . Cũng từ  ý  đồ nghệ thuật đó , tác giả bộc lộ trọn vẹn mạch thơ  "hiến tế " : . Là phải "cho" đến tận cùng sức lực của đời LÁ , đời NGƯỜI :"Rơi xuống đất vẫn lết mình về cội / chờ gió lạnh từ phương bắc  thổi tới /Tự  thiêu mình gửi tro ấm dâng cây " . Một từ " lết " mà đủ sức gợi tả hình ảnh thị giác . Đến phút chín mươi của cuộc đời, LÁ vẫn gọ gặng chút hơi tàn để tiếp tục hiến tế , sống thì hút nhựa nuôi cây đời , chết thành tro bón cây đời đâm chồi sai qủa .
           Bài thơ mang âm hưởng  thi pháp " vịnh vật tả người " của thơ ca trung đại . Tả Lá là cái cớ để tả Người. Nhà thơ nhằn  nhủ một lẽ sống đẹp mà bình đị :Trong cõi sống "phù du" ngắn ngủi , con người biết tìm ra " lý do sống " mang đậm chất nhân văn. Đó là dâng hiến . Và chỉ có tình yêu giữa con người với con người, giữa con người với thiên nhiên mới đẻ ra nhu cầu dâng hiến. Và ngọn lửa dâng hiến đồng thời là ngọn lửa tự  thiêu. Nhà thơ  triết lý một cách dung đị rằng "Khi biết khép cuộc đời này bằng lẽ sống" tự thiêu mình gửi tro ấm dâng cây" là ta đã mở ra một cuộc đời khác tươi tốt hơn tạo nên rừng cây nhân loại vĩnh hằng xanh.