Từ: Van Anh Nguyen Thi <nhathovananh@gmail.com>
Date: 22:35 T.2, 5 Th10, 2020
Subject:
To: <nguyenhoanh@gmail.com>
NHÀ THƠ VÂN ANH: TA LẠI VỀ XỨ NGHỆ ĐẦU THAI
Ngô Đức Hành & Vân Khánh
(Thực hiện)
Nhà thơ Vân Anh (Nguyễn Thị Vân Anh) là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Chi hội phó Chi hội Nhà văn Việt Nam tại Nghệ An. Nhà thơ Thạch Quỳ từng có những đánh giá về thành công trong sáng tạo nghệ thuật của nhà thơ Vân Anh. Nhân nhà thơ Vân Anh vừa xuất bản "Tìm trầm", NXB Nghệ An, năm 2020 được độc giả quan tâm, phóng viên VOV đã có cuộc trao đổi chị.
PV: Thưa nhà thơ, được biết chị đến với thơ khá sớm và thơ chọn chị; chị có thể cho hiết hành trình với thơ như thế nào?
Nhà thơ Vân Anh: Đúng là tôi làm thơ từ hồi còn ở Phuống, năm 1981 đã là hội viên Hội viên Hội liên hiệp VHNT Nghệ An. Cho đến nay tôi đã công bố 11 tác phẩm thơ: "Hương thơm cỏ vắng", (in chung, NXB Nghệ Tĩnh, 1987); "Trái muộn", (NXB Thanh niên, 1991); "Quê với mẹ và anh", (NXB Hội Nhà văn, 1996); "Thơ nữ Nghệ An", (tập 1 và 2, chủ biên, NXB Nghệ An, 1999 và 2012); "Bình minh muộn" (NXB Nghệ An, 2002); "Vọng về xứ Phuống", (NXB Hội Nhà văn, 2006); "Con sóng khát" (NXB Hội Nhà văn, 2009); "Mùi tuổi", (NXB Nghệ An, 2015); "Tìm trầm" và "Vân Anh với 108 bài thơ tình", (NXB Nghệ An, 2020). Ngoài ra, còn một số tác phẩm truyện ký phê bình và tiểu luận ( " Ước nguyện cuối cùng " ( Truyện Ký ) - " Văn Nữ Nghệ An ( Chủ biên ) " Văn Chương và cảm nghĩ ( tập 1 & 2 ).
Sự nghiệp sáng tác, tính đến hôm nay, tôi cũng đã được nhận nhiều giải thưởng văn chương ở địa phương : 9 giải ( 1 giải A - 4 giải B - 4 giải C .Và Trung ương 1 Giải thưởng của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam năm 2006, tập thơ "Vọng về xứ Phuống". Phuống, nơi chôn nhau của chị.
PV: Phuống, tên địa danh rất gợi tò mò. Chị có thể nói rõ về quê hương mình?
Nhà thơ Vân Anh: Đó là tên một vùng đất thuộc Thanh Chương, Nghệ An. Ý nghĩa của tên gọi xứ Phuống và có từ lúc nào hiện vẫn chưa có ai lý giải một cách rõ ràng, thuyết phục, chỉ biết nó đã neo lại trên đất, trên bến và trong lòng người nơi đây. Không ai biết gốc tích, dẫu là trong huyền sử về Phuống. Ngay cả nghĩa đen của "Phuống" xuất phát từ tiếng Thái hay tiếng Việt; tuy nhiên, Phuống được phát hiện thật hay. Đó là nơi sông Lam "mỏi chân" nghỉ lại trước khi tiếp tục hành trình về biển, "chỗ ngồi" của Lam giang hóa bãi bồi mà thành làng.
Trong bài "Mùa tuổi" đề tặng "Dâng cha – mẹ và xứ Phuống", tôi khắc họa trong thơ: "Sông Lam chạy từ thượng nguồn mỏi chân dừng nghỉ/ chỗ ngồi hóa bãi bồi làng Phuống". Vâng, Phuống là quê hương, tôi sinh ra bên bến đò xứ Phuống, bên dòng sông Lam thuộc Thanh Giang, Một miền quê thơ mộng , trên chợ dưới thuyền nơi tôi cất dấu " núm ruột thơm hương cây trái " , nơi Cha " cõng tuổi thơ qua cát bỏng đời thường " , nơi " mẹ dắt con khỏa dòng Lam mát lành như sữa / kỳ cọ bụi vô thường " .Nơi bến đò Phuống bao đời nay có " Con đò ví giặm đầy vơi / Chở mai sau cập về nơi cội nguồn " .
PV: So với các tác phẩm trước đây, "Tìm trầm" có gì khác biệt?
Nhà thơ Vân Anh (cười): Thì tôi vẫn luôn tâm niệm tự làm mới để có thể phần nào đáp ứng được sứ mệnh của thi ca mà bạn đọc trao gửi . "Tìm trầm" tiếp tục đa dạng đề tài, thi pháp để có thể có tiếng nói đa thanh . "Tìm trầm" chỉ có 27 bài thơ, là sáng tác phẩm trong thời gian gần đây. Có lẽ bạn đọc yêu thơ Vân Anh vẫn nhận ra tôi trong "Tìm trầm" là tình yêu tha thiết nồng nàn và cả xa xót đối với đất nước , quê hương. Là người Nghệ, tôi yêu xứ Nghệ, tự hào về Sông Lam – Ngàn Hống, vùng đất địa linh nhân kiệt, một vùng văn hóa hợp lưu giữa dân dã và bác học . Xứ Nghệ là nơi "hội tụ" linh khí trời đất. Sông Lam "đọng phù sa thái âm", ngàn Hống "nén linh khí thái dương" mà thành. "Nếu có kiếp sau/ Ta lại về xứ Nghệ đầu thai". Tôi yêu Nghệ nên đã "tuyên ngôn" như thế khi khép lại bài "Xứ Nghệ" mà tôi có dụng ý xếp đầu tiên tập thơ. Trong "Tìm trầm", một loạt bài về chủ đề này : Thiếu phụ thành Vinh - Thơ tình mùa thu viết trước đền Chín gian - Dấu chân tuần tra - Lời hẹn ước của người lính biên phòng - ...hoặc đi sâu vào đề tài thế sự như "Bóng âm", "Ngộ giác", "Lỗi nhịp dân gian", "Chiêm nghiệm", "Trăn trở"...Tôi còn khai thác nỗi đau chiến tranh bi mà khộng lụy để gửi thông điệp cho bạn đọc : Càng nhận chân chân ra bi thương của chiến tranh lại càng thêm yêu quý và gìn giữ hòa bình : Một khi biết rằng mỗi cuộc chiến tranh vệ quốc không chỉ có người lính ra trận mà người thân của họ cũng ...vào trận với hy sinh mất mát về tinh thần ở mặt trận không tiếng súng : " Tình yêu của đàn bà / bom đạn của chiến tranh cùng vào trận " thì chúng ta phải biết món quà vô giá để tặng họ " Hãy tặng đàn bà / Bình yên " ( Trích " Đàn bà và chiến tranh " . Trong tiếng ca khải hoàn của chiến tranh vệ quốc , bao giờ cũng có những giọt đau nhỏ xuống tiếc thương những chiến sĩ hy sinh nhưng " Trước nghĩa trang liệt sĩ / giọt đau không tự sát thương mình / hóa giọt hồng cầu sự sống / đỏ nhịp đập hồi sinh / những cuộc đời mười tám , đôi mươi " ( Giọt đau )
PV: Nhà thơ Thạch Quỳ, một "tượng đài" thơ xứ Nghệ đương đại từng nhận xét nhà thơ Vân Anh "là tác giả có dấu vân tay điểm chỉ vào giấy khai sinh tác phẩm. Vân tay không phải "hoa tay" theo quan điểm hình sự. Nhưng thơ, vân tay chính là hoa tay ghi đậm dấu ấn tâm hồn tác giả...". Chị nghĩ thế nào về điều này?
Nhà thơ Vân Anh: Sự đánh giá của bạn đọc là tiêu chí quan trọng để xác định giá trị của tác phẩm. Sáng tác phải nằm trong lòng bạn đọc chứ không phải trên kệ sách. Nhà thơ chỉ có thể sống lâu trong lòng bạn đọc các thế hệ .Tôi đã suy ngẫm : " Chẳng dại dột nhận mình là thi sĩ của ngày mai / Bởi xác tín điều này là ...Độc giả tương lai " .Tôi rất vui khi những nhà thơ đàn anh như cố nhà thơ, nhạc sỹ Nguyễn Trọng Tạo, nhà thơ Thạch Quỳ trân quý, đồng cảm và ghi nhận lao động sáng tạo của mình. Cũng xin nói thêm, hai nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo, Thạch Quỳ là những người cá tính trong đời sống, thông minh trong thẩm thơ, xúc cảm và nghiêm túc về nghề nghiệp.
Thiết nghĩ, thời gian sống là mặc định - Chất lượng sống là do con người tạo ra . Người Thơ nếu có thể để lại "dấu vân tay" vào tác phẩm là một cơ duyên may mắn cho một đời đèo bòng với thi ca. Phong cách, ngôn ngữ, thi ảnh...có dấu ấn cá nhân là điều nhà thơ nào cũng mong muốn. Cũng chính nhà thơ Thạch Quỳ từng nói: "Thơ nằm ngoài sự hiểu biết của con người về thơ". Hy vọng bạn yêu thơ Vân Anh tiếp tục suy tưởng, chiêm nghiệm
PV: Có người nhận xét, nhà thơ Vân Anh có 2 mặt tưởng như mâu thuẫn nhưng là thống nhất là: vừa yêu đến nồng nàn, vừa cá tính, gai góc. Chị nghĩ sao về nhận xét này?
Nhà thơ Vân Anh (cười): Quả là trên đời tri âm dễ kiếm , tri kỷ khó tìm - Và đây là một nhận xét hai trong một vừa tri âm vừa tri kỷ . Đại văn hào Vonte từng nói : Không có nước nào trên trái đất này mà ái tình không khiến kẻ đang yêu trở thành thi sĩ . Vâng tình yêu đôi lứa luôn là nguồn thi hứng vô tận thăng hoa thơ tình. Thi sĩ muôn đời luôn tìm cách giải mã các cung bậc về tình yẻu . Bản chất của tình yêu là dâng hiến. Và ngọn lửa dâng hiến luôn thắp sáng lên những điều mới mẻ trong nhau " Ta là đêm - Ngủ say trong tấm chăn quên lãng / Người - Sứ giả bình minh / thức dậy sự trinh nguyên " . Và sự đánh thức giá trị cao đẹp tạo nên sự phồn thực của cuộc sống tình cảm của nhân loại
Nghệ Tĩnh là đất Đồ Nghệ, nổi tiếng uyên bác, thâm nho, khí khái. Từ xưa đến nay, nói đến Đồ Nghệ, người ta hay nghĩ "ông đồ Nghệ". Phải có cả "bà đồ Nghệ" chứ? - Tất nhiên, trong lịch sử phong kiến, do "trọng nam khinh nữ" nên chỉ có ông đồ thôi. Là đàn bà , tôi cũng mong manh, sương khói, yếu lòng, thích được chiều chuộng , chở che ; cũng hờn, cũng tủi...; nhưng, cả cuộc sống và thơ Vân Anh đều có chất "ông đồ Nghệ". Tôi đòi chất "đồ Nghệ" cho phụ nữ đấy, bình đẳng giới mà? (Cười)...Nhưng phải là sự bình đẳng đích thực mà khởi đầu là nhu cầu tự thân do phụ nữ xác tín về sự bức thiết bình đẳng chứ không phải là thứ bình đẳng mà đàn ông ban cho.
PV: Xin hỏi nhà thơ Vân Anh, trong tập thơ không có bài "Tìm trầm"? Chị muốn gửi thông điệp gì?
Nhà thơ Vân Anh: Trong đề từ của tập thơ, có hai câu lục bát: "Bóc dần vỏ bọc thời gian/ Giữa đời ngậm ngải tìm trầm. Nghĩa nhân". Đây chính là bỏ ngỏ thông điệp: Nhân nghĩa chính là "trầm" là giá trị sống của con người. Mà mỗi con người sống trên đời là một phu trầm - Mỗi Người Thơ là một phu trầm ... Rất có thể đi trọn kiếp mà không tìm được trầm Các bạn hãy đến với "Tìm trầm" để cùng chia sẻ cùng tôi . Và đó là niềm hạnh phúc Người Thơ mong ước !
PV: Xin cám ơn nhà thơ Vân Anh. Chúc chị luôn trẻ trung, giàu năng lượng sáng tạo./.
---------- Forwarded message ---------
From: Ngô Đức Hành <hanhnhabao@gmail.com>
Date: 21:18, CN, 4 Th10, 2020
Subject: Vân Khánh xin mẹ em cái ảnh chân dung và ảnh bìa tập thơ đăng kèm nhé
To: <nhathovananh@gmail.com>, Khánh Hoàng <khanhhung7982@gmail.com>
!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét