Fwd: HOÀNH NÉN THÀNH FAI GỬI VÀO ZALO CHO MẸ

---------- Forwarded message ---------
Từ: Van Anh Nguyen Thi <nhathovananh@gmail.com>
Date: 15:51 T.4, 16 Th10, 2024
Subject: HOÀNH NÉN THÀNH FAI GỬI VÀO ZALO CHO MẸ
To: Nguyen Hoanh <nguyenhoanh@gmail.com>

TÂM TÌNH YÊU MIỀN QUÊ VIỆT 

( Đọc bài "Cây rơm" của nhà thơ Phương Việt ) - Bài viết của nhà thơ Vân Anh 

  

.A.BÀI THƠ : "CÂY RƠM"- Nhà thơ Phương Việt  

  Về làng gặp lại cây rơm
Gió đưa thoang thoảng
hương thơm mùa màng.

Bao năm
phiêu bạt phố phường
Cây rơm, đụn rạ vẫn thường
trong mơ.

Bất ngờ gặp lại xa xưa
Xa xưa, cứ ngỡ như vừa
hôm qua.

Cây rơm đứng góc vườn nhà
Tuổi thơ, ký ức trong ta…
nhuộm vàng!

                                 Phương Việt  

B.BÀI BÌNH CỦA NHÀ THƠ VĂN ANH.

 Cảm thức thơ của tác giả mượn đối tác trữ tình là: Cây rơm.   

Nhân vật trữ tình trong thi phẩm đích thị là xuất thân từ gia đình nông dân, mà là nông thôn Miền Trung. Ai lớn lên ở làng quê Trung Bộ Việt, đều gắn bó với cây rơm. Mỗi nhà đều có một số cây rơm. Sau mùa thu hoạch, thóc đổ vào bồ cất trữ lương thực dè xẻn sử dụng quanh năm. Còn rơm rạ phơi phóng khô nỏ xây thành những cây rơm làm thức ăn cho trâu bò mùa đông và có thể khi thiếu củi thì đun nấu  . Vì thế, cây rơm thân thuộc gắn bó sâu đậm với nhân vật trữ tình từ tuổi ấu thơ.

 Tứ thơ được khai mở bằng cuộc hội ngộ  của nhân vật trữ tịnh ngay phút đầu về quê với cây rơm: 

"Về làng gặp lại cây rơm 

Gió đưa thoang thoảng hương thơm mùa màng".

Từ hình ảnh "cây rơm" tác động vào thị giác, vị giác đã gọi dậy trong lòng người con về thăm làng cũ cả một triền quá vãng. Và "gió đưa thoang thoảng hương thơm" nhưng không phải là thứ hương rơm rạ vật chất mà là là 'hương thơm mùa màng"- Hương của vị mồ hôi, nước mắt mặn chát, của những nông phu cần mẫn, cật lực cày sâu cuốc bẫm trên cánh đồng làng cằn cỗi, giành giật với thiên nhiên khắc nghiệt, mưa chan bão giật, lũ dâng trắng đồng để vớt từng gié lúa, củ khoai.Và là hương thơm của niềm hể hả khi mùa bội thu thóc đầy bồ, khoai đầy chum, rơm rạ chất cao quanh vườn.

   Thi tứ tiếp nối chính là nhân vật trữ tình bỏ ngỏ mạch suy tư về làng cũ. Ra đi từ thôn quê, anh đã "phiêu bạt phố phường" thành người của đô thị hiện đại nhưng "hương đồng gió nội" chẳng bay đi chút nào, vì thế, nên "cây rơm, đụn rạ vẫn thường trong mơ". Hình ảnh "cây rơm, đụn rạ"' có giá trị biểu trung cho hồn quê thơm thảo làm nên cốt cách ân tình sâu nặng trong  anh.

Tác giả đã có một cách kết nối mạch suy tưởng về cội nguồn xuất thân của mỗi con người khi sử dụng kết cấu đầu cuối trùng điệp, liên hoàn cùng hai từ "cứ ngỡ"  đặt đắc địa tạo nên một sự đồng nhất trong ý đồ nghệ thuật biểu đạt tình cảm thủy chung ân nghĩa  "phú quý bất năng di" của người con quê hương:

"Bây giờ gặp lại xa xưa

Xa xưa cứ ngỡ như vừa hôm qua".

Mở đầu và khép lại thi phẩm vẫn là hình ảnh "cây rơm": 

"Về làng gặp lại cây rơm"

 " Cây rơm đứng góc vườn nhà/ Tuổi thơ, ký ức trong ta.../nhuộm vàng! 

Nếu như cây rơm ở đầu tác phẩm là một hình ảnh mở ra dòng suy tưởng gửi gắm ân tình của tác giả về miền thôn quê xuất thân của mình, thì hình ảnh "cây rơm" cuối bài lại mở ra một hiệu ứng tình yêu quê hương. Có thể còn "cây rơm" vẫn khiêm nhường bình dị "đứng góc vườn nhà", nhưng cũng rất có thể là "cây rơm" đi ra từ tâm tưởng của người con trở về thăm quê. Bao năm tháng tuổi hoa niên mà tình yêu thương, bao dung nhân hậu của người thân, tình làng nghĩa xóm đùm bọc "nhường cơm sẻ áo" thuở cơ hàn bao bọc , nuôi dưỡng anh nên người, đã " nhuộm vàng" những giá trị  quý báu mang hồn cốt nhân văn. Và bằng đại từ nhân xưng "ta" trong câu kết bài thì đây không còn là tiéng lòng của riêng tác giả,  mà anh đã nói hộ mọi người con yêu miền quê Việt của mình.

    Trong xã hội, không hiếm kẻ khi đã trở nên giàu sang thì cảm thấy xấu hổ, có khi còn chối bỏ xuất thân nghèo khổ của mình. Rất có thể, họ phải trả giá đắt không vì sự trừng phạt bên ngoài xã hội mà chính trong lương tâm khi họ ngộ giác.

   Bài thơ ngắn gồm 4 cặp lục bát, chia thành 4 khổ, có cấu tứ chăt, nhằm biểu đạt mạch cảm xúc suy ngẫm có độ nén cao. Cái lõi của tứ thơ là lòng yêu quê hương,, hướng vọng giá trị tốt đẹp truyền thốn, tự hào và tri ân miền quê mình được sinh ra, được bậc sinh thành nuôi dưỡng. Dù miền quê đó, thiên nhiên không ưu đãi nhưng được hưởng linh khí của núi Hồng sông Lam nên con người rất thông minh & nhân hậu,  thời nào cũng có những người con ưu tú dâng hiến tài năng, sức lực cho Tổ quốc và nhân dân..

   Chim có tổ, người có tông, dù công dân Việt có thể bay ra thế giới, hội nhập làm công dân toàn cầu thì cội nguồn xuất thân của chúng ta luôn là bến yêu thương neo đậu cho tâm hồn, mỗi khi ta thành công hay thất bại trở về. 

 Bài thơ "Cây rơm" thêm một lần thủ thỉ gửi lời nhắn nhủ tâm tình của mình: Dù ta làm gì, ở đâu thì luôn vọng, tri ân  về miền quê yêu dấu để làm:

"Con thuyền nhân ái đầy vơi

Chở mai sau cập về nơi nguồn"-

         (Thơ Vân Anh)